Monday 10 November 2025 at 09:54
The Deep Dive
ප්රාග්ධන වියදම් 60%ක් ඉතිරි කර කැබ් රථ ගෙන්වන්නේ ඇයි?
රටේ සංවර්ධනය නවතා වාහන ගන්නා ආණ්ඩුවේ සැබෑ කතාව මෙන්ම ආණ්ඩුවේ ආර්ථික තීරණ පිටුපස ඇති සැඟවුණු කතාව පිළිබද Breeze.lk විමසුම.
භාණ්ඩාගාරයේ මුදල් ඉතිරි කිරීම හොඳ දෙයක් ලෙස බැලූ බැල්මට පෙනුනද, එම ඉතිරිය සිදුවන්නේ රටේ සංවර්ධනය නතර කරමින් නම්, එය බරපතළ ආර්ථික අනතුරක පෙරනිමිත්තකි. පසුගිය අයවැයෙන් ප්රාග්ධන වියදම් (Capital Expenditure) සඳහා වෙන් කළ මුදලින් 60%කට ආසන්න ප්රමාණයක් වියදම් නොකිරීම සහ ඒ අතරතුර කැබ් රථ ගෙන්වීමට කඩිමුඩියේ කටයුතු කිරීම, වත්මන් ආණ්ඩුවේ ආර්ථික කළමනාකරණය පිළිබඳ බරපතළ ප්රශ්න රැසක් මතු කරනවා.
භීතිය සහ අද්දැකීම් අඩුකම - සංවර්ධනය නතර වූයේ ඇයි?
ප්රාග්ධන වියදම් යනු රටක අනාගතය සඳහා කරන ආයෝජනයකි. නව රෝහල්, පාසල්, මහාමාර්ග, සහ පාලම් ඉදිවන්නේ මෙම මුදල් වලිනි. මෙම ව්යාපෘති මගින් ආර්ථිකය වර්ධනය වන අතර, ජනතාවට නව රැකියා අවස්ථා නිර්මාණය වෙනවා.
එහෙත්, පසුගිය වසරේ වෙන්කළ මුදල් වියදම් කරගැනීමට ආණ්ඩුව අපොහොසත් වී තිබෙනවා. මීට ප්රධාන හේතුවක් ලෙස පෙනෙන්නේ, ප්රසම්පාදන ක්රියාවලිය සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුව තුළ ඇති අනවශ්ය බිය සහ අත්දැකීම් අඩුකමයි. විපක්ෂයේ සිටියදී, ප්රසම්පාදන ක්රියාවලියේ දූෂණ ගැන දැඩිව චෝදනා කළ වත්මන් පාලකයින්, දැන් එම ක්රියාවලියම ක්රියාත්මක කිරීමට ගොස් අනවශ්ය ලෙස ප්රවේශම් වීමට උත්සාහ දරනවා.
මීට අමතරව, බොහෝ අමාත්යවරුන් පාර්ලිමේන්තුවට සහ කැබිනට් මණ්ඩලයට අලුත් වීම නිසා, රාජ්ය යාන්ත්රණය සහ නිලධාරීන් සමග ගනුදෙනු කිරීමේ අත්දැකීම් අඩුකමද මෙම ප්රමාදයට හේතු වී තිබෙනවා. නිලධාරීන් ද, යම් වරදක් වුවහොත් තමන් මත වරද පැටවේ යැයි බියෙන් තීරණ ගැනීමට මැලි වෙනවා. පෙර පැවති ආණ්ඩුව අත දිගහැර වියදම් කරද්දී, මෙම ආණ්ඩුව අනෙක් අන්තයට ගොස් වියදම් කිරීමට බියෙන් පසුවීම රටේ ආර්ථිකයට හිතකර නැහැ. මේ දෙක අතර සමබරතාවයක් ගොඩනගා ගැනීමට දේශපාලන නායකත්වය අපොහොසත් වී ඇති බවක් පෙනෙන්නට තිබෙනවා.
ආර්ථික චක්රය නතර වීම - වියදම් නොකිරීමේ සැබෑ බලපෑම
ප්රාග්ධන වියදම් නොකිරීම යනු සංවර්ධන ව්යාපෘති නැවතීමයි. එහි සෘජු බලපෑම ආර්ථිකයේ සෑම තරාතිරමකටම දැනේ. පාරක් ඉදිවන විට, ගොඩනැගිල්ලක් හැදෙන විට, වඩු කාර්මිකයාගේ සිට, පෙදරේරුවා, ජල නළ කාර්මිකයා දක්වා සිය ගණනකට රැකියා ලැබෙනවා. වැඩබිම අසල බත් පැකට්ටුව, ප්ලේන්ටිය විකුණන කුඩා ව්යාපාරිකයාගේ අතට පවා මුදල් ගලා එනවා.
මේ අයුරින් ජනතාව අතට මුදල් ලැබෙන විට, ඔවුන් ආහාර, ඇඳුම් පැළඳුම් වැනි දේ මිලදී ගන්නවා. එමගින් වෙළෙඳපොළේ ඉල්ලුම වැඩි වෙනවා. ඉල්ලුම වැඩි වන විට නිෂ්පාදනය ඉහළ දැමීමටද සිදු වෙනවා. මෙය රෝදයක් මෙන් කැරකෙන ආර්ථික චක්රයකි. ප්රාග්ධන වියදම් නතර කිරීම යනු මෙම චක්රයේ ගමනට බාධා කිරීමයි.
ප්රතිවිරෝධය - කඩිමුඩියේ කැබ් ගෙන්වන්නේ කාටද?
රටේ සංවර්ධන ව්යාපෘති සඳහා මුදල් වියදම් කිරීමට බියෙන් සිටින ආණ්ඩුව, හදිසියේම කැබ් රථ තොගයක් ගෙන්වීමට ටෙන්ඩර් කැඳවීම බරපතළ ප්රතිවිරෝධයකි. මෙහි ඇති ගැටලු කිහිපයකි.
අයවැයට පෙර ටෙන්ඩර් - ජනාධිපතිවරයා අයවැය ඉදිරිපත් කර, එය පාර්ලිමේන්තුවේ සම්මත වීමටත් පෙර මෙම වාහන මිලදී ගැනීමේ ප්රසම්පාදන කටයුතු ආරම්භ කර තිබීම, ආණ්ඩුව විපක්ෂයේ සිටියදී හඬ නැගූ "යහපාලන" මූලධර්මවලට පටහැනිය.
කඩිමුඩි ක්රියාවලිය - දින 12ක් වැනි කෙටි කාලයක් තුළ මෙම ටෙන්ඩර් ක්රියාවලිය අවසන් කිරීමට කටයුතු කිරීමද සැකයට තුඩු දෙයි.
සැබෑ අවශ්යතාව - මෙම වාහන ගෙන්වන්නේ මන්ත්රීවරුන්ට නොව, රාජ්ය නිලධාරීන්ට බව ආණ්ඩුව පැවසුවද, ඒවා ගෙන්වූ පසු කාගේ භාවිතයට යොමු වේදැයි කිව නොහැක.
එක ගලෙන් කුරුල්ලන් දෙදෙනෙක් ද?
ආණ්ඩුවේ මෙම කඩිමුඩිය පිටුපස සැඟවුණු අරමුණු දෙකක් තිබිය හැකි බවට සැකයක් මතු වෙනවා.
පළමු අරමුණ - වසර අවසන් වීමට පෙර, වියදම් නොකළ ප්රාග්ධන මුදල් කෙසේ හෝ වියදම් කර, "අපි මුදල් ඉතිරි කළා" යන චෝදනාවෙන් ගැලවීම.
දෙවැනි අරමුණ - ඉදිරි මැතිවරණ ඉලක්ක කරගනිමින්, ආණ්ඩුවේ මැති ඇමැතිවරුන්ගේ කාර්ය මණ්ඩල සහ බිම් මට්ටමේ ක්රියාකාරීන් සඳහා අවශ්ය ප්රවාහන පහසුකම් සලසා දීම.
මෙම වාහන ගෙන්වීම "රාජ්ය නිලධාරීන් වෙනුවෙන්" යැයි පවසමින්, ඉහත කී දේශපාලන සහ ගිණුම්කරණ අරමුණු දෙකම එකවර ඉටු කරගැනීමේ "එක ගලෙන් කුරුල්ලන් දෙදෙනෙකු බා ගැනීමේ" සැලැස්මක් ක්රියාත්මක වන බවට සාධාරණ සැකයක් පවතිනවා.
ආර්ථිකයට වන හානිය
මෙහි ඇති භයානකම තත්ත්වය නම්, මහාමාර්ග හෝ රෝහල් වැනි රටට දිගුකාලීන ප්රතිලාභ ගෙන දෙන ආයෝජන සඳහා වෙන් කළ මුදල්, වාහන වැනි ක්ෂය වන වත්කම් සඳහා යෙදවීමයි. වාහන ගෙන්වීමෙන් ආර්ථිකයට සෘජු වර්ධනයක් ලැබෙන්නේ නැහැ. ඒ වෙනුවට, ඉන්ධන, නඩත්තුව, රියදුරු වැටුප් වැනි පුනරාවර්තන වියදම් (Recurrent Expenditure) ඉහළ යනවා.
සාරාංශයක් ලෙස, ප්රාග්ධන වියදම් නැවැත්වීම මගින් ආර්ථික වර්ධනය අඩපණ කර, ඒ මුදල් දේශපාලන අරමුණු සඳහා වාහන ගෙන්වීමට යෙදවීම, රටේ ආර්ථිකයට ඉතාමත් අහිතකර තත්ත්වයකි. භාණ්ඩාගාරයේ මුදල් ඉතිරි කළා යැයි උදම් ඇනුවද, රැකියා උත්පාදනය නොවන්නේ නම්, ජනතාවගේ අතට මුදල් නොයන්නේ නම්, එම ඉතිරියෙන් රටට වැඩක් නැහැ.
Call to Action
මෙම ලිපිය ගැන ඔබ සිතන්නේ කුමක්ද? ඔබේ අදහස් අප හා බෙදාගන්න. මෙය ඔබේ මිතුරන් සහ පවුලේ අය සමඟත්, ඔබේ සමාජ මාධ්ය ගිණුම් වලත් share කර සංවාදයක් ආරම්භ කරන්න.









