Thursday 6 November 2025 at 15:14
Life & Culture
සංස්කෘතියක් ලෙස ඇරඹී බුලත් විට, මාරයාගේ උගුලක්
දිනකට මරණ 3ක් - බුලත් විටේ නොදන්නා කතාව. අපේ සංස්කෘතියේ කොටසක් මාරාන්තික වුණේ ඇයි?
බුලත් විට සිංහල සංස්කෘතියේ ගෞරවයේ, සංග්රහයේ සහ බැඳීමේ සංකේතයයි. රජ මාලිගාවේ සිට දුගී පැල්පත දක්වා, මඟුල් තුලාවේ සිට පන්සලේ දැහැත් වට්ටිය දක්වා, බුලත් කොළය අපේ ජීවිතවලට බද්ධ වී තිබෙනවා. එහෙත්, අපේ සංස්කෘතියේ මේ ආදරණීය කොටස, අද වන විට දිනකට ශ්රී ලාංකිකයින් තිදෙනෙකුගේ ජීවිත බිලිගන්නා මාරාන්තික උගුලක් බවට පත්ව ඇති බව ඔබ දන්නවාද?
මෙය අප විසින් ගොතන ලද කතාවක් නොවේ. දුම්කොළ සහ මද්යසාර පිළිබඳ ජාතික අධිකාරිය (NATA) විසින්ම තහවුරු කරන, අප හමුවේ ඇති කටුක යථාර්ථයයි.
රන්වන් අතීතය - ඖෂධීය හැපිල්ල
අතීතයේ අපේ මුතුන් මිත්තන් බුලත් කෑවේ නිකම්ම නොවේ. එය එක්තරා විදියක ඖෂධීය පානයක් වුණා. බුලත් කොළය සමග කරාබුනැටි, සාදික්කා, වසාවාසි, එනසාල් වැනි ස්වභාවික ඖෂධ රැසක් එකතු කරගත් විට, එය මුඛ සෞඛ්යය රැක දෙන, ශරීරයට ගුණ දෙන සත්කාරයක්.
එපමණක්ද නොව, ඔවුන් බුලත් කොළයේ නැට්ට සහ අග කොටස ඉවත් කිරීමට වගබලා ගත්තා. "නාග ලෝකයේ සිට ගෙනා නිසා එහි විස තියෙනවා" යැයි කීවද, එහි විද්යාත්මක පදනමක් තිබුණා. බුලත් නැට්ටේ අඩංගු "සැෆ් රෝල්" (Safrole) නමැති අහිතකර රසායනිකය ගැන නොදැන සිටියත්, අත්දැකීමෙන් උගත් ඔවුන්ගේ ඒ දැනුම පුදුම සහගතයි.
වස මුසු වූ වර්තමානය - මාරයාගේ හපය
කාලයත් සමග, මේ ගුණදායක සංස්කෘතික පුරුද්ද කණපිට හැරුණා. අද බුලත් විට යනු මාරයාගේ හපයකි. ඊට හේතුව, එයට එකතු වූ නව "මිතුරන්" තිදෙනායි.
දුම්කොළ - බුලත් විටේ අද අනිවාර්ය අංගයක් වන දුම්කොළවල, පිළිකා කාරක සංඝටක 28ක් පමණ අඩංගු බව ඔබ දන්නවාද? එහි ඇති "ඇල්කොලයිඩ්" සහ "පොලිෆීනොල්" වැනි රසායනික, මුඛයේ සෛල විකෘති කර පිළිකා ඇති කිරීමට සෘජුවම හේතු වෙනවා.
හුණු - බුලත් විටට හුණු එකතු වීම, පිළිකා ඇතිවීමේ අවදානම තවත් වැඩි කරනවා.
පුවක් - විශේෂයෙන්ම රසායනික ද්රව්ය යොදා පදම් කළ හෝ පල් කළ පුවක්වල, පිළිකා ඇති කළ හැකි අහිතකර රසායනික ද්රව්ය අඩංගු බව පර්යේෂණවලින් තහවුරු වී තිබෙනවා.
මේ තුන එකතු වූ විට, බුලත් විට යනු හුදෙක් රසවත් හැපිල්ලක් නොව, මාරාන්තික වස මුසුවකි.
බාබුල්, බීඩා සහ පාසල් දරුවන්
ගැටලුව එතැනින්ද අවසන් නොවේ. සාම්ප්රදායික බුලත් විටට අමතරව, "බාබුල්," "බීඩා" වැනි කෘත්රිම රසායනික ද්රව්ය යෙදූ, ක්ෂණිකව ඇබ්බැහි කරවන නිෂ්පාදන අද වෙළඳපොළේ බහුලයි. කණගාටුවට කරුණ නම්, වැඩිහිටියන් පමණක් නොව, පාසල් දරුවන් පවා මෙම මාරාන්තික නිෂ්පාදනවලට ගොදුරු වෙමින් සිටීමයි.
නොපෙනෙන මිල - රටට සහ ඔබට දැනෙන බර
දිනකට තිදෙනෙකු මිය යාම යනු, බොහෝ විට රටේ ශ්රම බලකාය නියෝජනය කරන, පවුලක ප්රධානියා විය හැකි පුද්ගලයින් අහිමි වීමයි. ඊට අමතරව, මුඛ පිළිකාවට ගොදුරු වූ පුද්ගලයෙකුට ප්රතිකාර කිරීම සඳහා රජයට දැරීමට සිදුවන වියදම අති විශාලය. ඒ අනුව, කවර පැත්තකින් බැලුව ද, මේ "මාරක බුලත් විට" රටටම අහිතකරය.
අවසාන වශයෙන් - ලැයිස්තු සැදීමෙන් ඔබ්බට
දුම්කොළ සහ මද්යසාර අධිකාරියේ කාර්යය විය යුත්තේ, බුලත් විට නිසා මියයන සංඛ්යාලේඛන ඉදිරිපත් කිරීම පමණක් නොවේ. බුලත් විටට දුම්කොළ සහ වෙනත් අහිතකර ද්රව්ය එකතු කිරීම වැළැක්වීමට නීතිමය පියවර ගැනීම, වෙළඳපොළේ ඇති කෘත්රිම නිෂ්පාදන තහනම් කිරීම, සහ මේ පිළිබඳව මහජනතාව, විශේෂයෙන්ම පාසල් දරුවන් දැනුවත් කිරීම ඔවුන්ගේ වගකීමකි.
එසේ නොවුණහොත්, අපේ සංස්කෘතියේ ගෞරවනීය සංකේතයක් වූ බුලත් කොළය, නුදුරු අනාගතයේදීම "මරණයේ කොළය" ලෙස ඉතිහාසයට එක්වනු ඇති.
Call to Action
මෙම ලිපිය ගැන ඔබ සිතන්නේ කුමක්ද? ඔබේ අදහස් අප හා බෙදාගන්න. මෙය ඔබේ මිතුරන් සහ පවුලේ අය සමඟත්, ඔබේ සමාජ මාධ්ය ගිණුම් වලත් share කර සංවාදයක් ආරම්භ කරන්න.





